Cảm xúc đánh lừa bộ não như thế nào (Kỳ 2)
Wikicabinet – Kênh thông tin tri thức nhân loại kính chào quý độc giả ở kỳ trước chúng tôi đã giới thiệu các chủ đề về:
Cảm xúc đánh lừa bộ não như thế nào? (Kỳ 1)
Kỳ này wikicabinet xin giới thiệu đến độc giả một chủ đề thú vị về Cảm xúc đánh lừa bộ não như thế nào? (Kỳ 2). Mời quý độc giả đón theo dõi chủ đề này cùng wikicabinet nhé.
Bộ não của bạn thậm chí còn đưa ra các dự đoán về động vật phù hợp với bối cảnh, chẳng hạn như gấu, và chuẩn bị cho cơ thể bạn đối phó với chúng. Nó gửi tín hiệu đến tim của bạn để đập nhanh hơn, phổi của bạn để thở sâu hơn, v.v. và chuẩn bị cho cơ thể bạn chạy. Đồng thời, bộ não của bạn đoán bạn sẽ cảm thấy thế nào trong một thời điểm kể từ bây giờ khi bạn bắt đầu chạy và tạo ra tâm trạng kích động.
Toàn bộ bộ sưu tập dự đoán này đến từ trải nghiệm sợ hãi trong quá khứ của bạn. Vì vậy, nếu một con gấu thực sự xuất hiện trong thời điểm tiếp theo, bạn đã bắt đầu chạy và trải qua nỗi sợ hãi. Đó là lý do tại sao cảm giác sợ hãi rất tự động trong tình huống đó, giống như một phản xạ. Bộ não của bạn giải thích các cảm giác của cơ thể và khởi động các chuyển động của bạn trước khi bạn nhận thức một cách có ý thức.
Nhưng nếu không có gấu thì sao? Đó là một lỗi dự đoán và bạn sẽ có cảm giác kích động mà không rõ nguyên nhân. Nếu bạn đã từng đi bộ trong rừng vào ban đêm và đột nhiên giật mình mà không rõ lý do, bạn đã trải nghiệm điều này.
Thậm chí còn có khả năng thứ ba gây tò mò rằng không có gấu, nhưng dù sao thì bạn cũng thấy một con gấu trong chốc lát. Chắc bạn cũng đã từng trải qua điều này. Bạn đã bao giờ nhìn thấy một người mà bạn nghĩ rằng bạn biết, nhưng sau đó nhận ra đó là một người lạ? Điều tương tự. Bộ não của bạn đã dự đoán một người nào đó mà bạn biết, dựa trên kinh nghiệm trong quá khứ và chỉ trong một giây, bạn đã nhìn thấy họ.
Nói tóm lại, cảm xúc là sự phỏng đoán tốt nhất của não bộ đối với cảm giác của cơ thể, dựa trên tình huống của bạn. Khi mặt bạn nóng bừng khi người lái xe cắt ngang bạn đang tham gia giao thông, bạn có thể cảm thấy nóng như tức giận. Nếu bạn cảm thấy khuôn mặt nóng bừng khi cách nụ hôn đầu tiên của bạn vài inch, bạn có thể cảm thấy đó là sự phấn khích. Hoặc nếu bạn cảm thấy cảm giác giống như khi bước ra khỏi biển và nhận ra trang phục bơi của mình bị rơi xuống, bạn có thể cảm thấy bối rối.
Bộ não của bạn tạo ra ý nghĩa từ cảm giác giống hệt nhau theo những cách khác nhau, tùy thuộc vào ngữ cảnh. Đó là cách tạo ra cảm xúc. Chúng không được tích hợp sẵn khi mới sinh. Chúng được xây dựng trong thời điểm này.
Theo một nghĩa nào đó, cảm xúc của bạn được xây dựng một cách vô thức từ ba thành phần: ngân sách cơ thể, tình trạng hiện tại và dự đoán từ kinh nghiệm trong quá khứ. Nếu bạn sửa đổi bất kỳ thành phần nào trong số này, bạn có thể kiểm soát được cảm xúc của mình. Tôi không nói điều này là dễ dàng, nhưng nó có thể.
Thay đổi ngân sách cơ thể của bạn là cách đơn giản nhất trong ba cách (nhưng một lần nữa, không dễ dàng). Ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên, não của bạn sẽ không phải làm việc nhiều để giữ cho ngân sách cơ thể luôn cân bằng. Điều đó có nghĩa là tâm trạng của bạn sẽ ít tiêu cực hơn và não của bạn sẽ có ít cơ hội hơn để tạo ra những cảm xúc khó chịu.
Bạn có thể thay đổi thành phần thứ hai, tình trạng hiện tại của bạn, theo nhiều cách khác nhau. Bạn có thể điều chỉnh trực tiếp môi trường xung quanh mình bằng cách di chuyển đến một vị trí khác, chẳng hạn như rời khỏi phòng hoặc đi dạo. Nếu điều đó là không thể, bạn có thể gián tiếp thay đổi môi trường xung quanh bằng cách chú ý đến những thứ khác xung quanh bạn – tức là lưu tâm.
Thành phần thứ ba, dự đoán của bạn từ kinh nghiệm trong quá khứ, là khó thay đổi nhất vì không thể thay đổi quá khứ của bạn. Tuy nhiên, nếu bạn hành động trong hiện tại, bạn có thể sửa đổi các dự đoán của não trong tương lai, thay đổi cảm xúc trong tương lai của bạn. Ví dụ, trong gia đình tôi, chúng tôi nảy ra một ý tưởng mà chúng tôi gọi là ‘cảm cúm’.
Bạn đã bao giờ cảm thấy khốn khổ, giống như bạn là một người tồi tệ, mọi người đều ghét bạn, và thế giới sẽ kết thúc… nhưng thực tế thì cuộc sống của bạn chẳng có gì sai cả? Đó là cảm cúm – bạn đang có một cảm giác khó chịu về thể chất, có thể là do cơ thể bị rối loạn, và não của bạn đã tạo ra đủ loại giải thích tiêu cực mang tính cá nhân sâu sắc.
Bộ não của bạn phải liên tục cân bằng ngân sách của cơ thể để giữ cho bạn khỏe mạnh. Nếu mọi thứ không như ý, nó có thể tác động đến tâm trạng của bạn và tạo ra những cảm xúc tồi tệ. Ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và tập thể dục thường xuyên để giúp não của bạn hoạt động hiệu quả.
Để đối phó với những cảm giác này, chúng tôi đã lấy cảm hứng từ bệnh cúm thực sự. Vi rút cúm không phải là cá nhân – nó chỉ cư trú trong phổi của bạn. Tương tự như vậy, chúng tôi đã làm việc chăm chỉ để coi sự khốn khổ là hoàn toàn về thể chất và điều trị các triệu chứng bằng cách ngủ trưa, đi bộ, tập thể dục, ôm hoặc bất cứ điều gì có hiệu quả.
Bằng cách liên tục điều chỉnh tình huống từ cá nhân sang thể chất, tôi và gia đình đã thay đổi dự báo tương lai của bộ não, khiến việc tạo ra bệnh cúm cảm xúc không cá nhân, không phán xét, dễ dàng hơn. Điều này lúc đầu khó làm, nhưng thực hành sẽ dễ dàng hơn và chúng tôi đã truyền ý tưởng cho những người bạn cũng đã thành công.
Tôi không nói rằng bạn có thể điều chỉnh một vài dự đoán và chữa khỏi một chứng rối loạn nghiêm trọng như lo âu hoặc trầm cảm, nhưng bạn có thể cải thiện rõ ràng cuộc sống của mình. Điều đó nói lên rằng, cách suy nghĩ về cảm xúc này có tác động đến việc hiểu bệnh tâm thần.
Trong hàng trăm năm, con người đã vẽ ra ranh giới giữa bệnh tâm thần và thể chất. Ung thư, bệnh tim và tiểu đường được coi là những rối loạn của cơ thể, trong khi trầm cảm và lo âu thường được coi là bệnh của tâm trí. Nhưng bây giờ chúng ta biết rằng bộ não của bạn liên tục điều chỉnh ngân sách cơ thể của bạn, và khi ngân sách ở mức đỏ, bạn sẽ cảm thấy tồi tệ.
Điều này cho thấy rằng các vấn đề về trao đổi chất, theo truyền thống liên quan đến cơ thể, là cốt lõi của các bệnh tâm thần liên quan đến tâm trạng như trầm cảm và lo lắng. Nó cũng giúp giải thích tại sao các bệnh thể chất như tiểu đường và bệnh tim có các triệu chứng tâm trạng dai dẳng. Ranh giới giữa thể chất và tinh thần rộng hơn người ta tưởng, và hiểu được điều này là chìa khóa để tìm ra những con đường mới để phòng ngừa và điều trị.
Triển vọng mới
Quan điểm mới về cảm xúc này gợi ý điều gì đó quan trọng về trí tuệ nhân tạo . Liệu có thể chế tạo một cỗ máy có thể đọc được cảm xúc của con người? Các công ty như Facebook, Google và Microsoft đang đặt cược rằng câu trả lời là có. Họ đang chi hàng triệu đô la nghiên cứu để phát hiện cảm xúc thông qua phần mềm, bằng cách kiểm tra khuôn mặt và cơ thể khi chủ nhân của chúng trải nghiệm cảm xúc.
Nhưng cảm xúc không thể đọc được chỉ trên khuôn mặt và cơ thể, bởi vì cảm xúc không có dấu vân tay, và sự đa dạng là tiêu chuẩn. Điều này có nghĩa là những cách tiếp cận này về cơ bản đang đặt ra những câu hỏi sai. Các công ty công nghệ phải bao gồm nhiều dữ liệu hơn về bối cảnh của một người và nắm bắt sự thay đổi trong đời sống cảm xúc thực.
Một câu hỏi khó hơn là chúng ta có thể chế tạo một máy tính có thể cảm nhận được cảm xúc không? Quan điểm mới của chúng tôi về cảm xúc mang đến một khả năng hấp dẫn. Nếu cảm xúc được xây dựng một phần bằng cách điều tiết ngân quỹ cơ thể, thì để một cỗ máy trải nghiệm cảm xúc, nó phải có một cái gì đó giống như cơ thể. Không nhất thiết phải là một cơ thể giống con người, mà là một tập hợp các hệ thống tương tác phức tạp với nhu cầu năng lượng phải được giữ ở trạng thái cân bằng. (Không nghi ngờ gì nữa, một số lập trình viên AI thông minh có thể tìm ra giải pháp.) Điều này sẽ đưa chúng ta đến gần hơn với việc tạo ra một cỗ máy có thể cảm nhận và đồng cảm.
Trong kỳ tiếp theo, Wikicabinet trân trọng mời độc giả đón đọc chủ đề Hospice care – khi chúng ta đối mặt với cái chết đã biết trước.
Nếu có những thắc mắc hay muốn tìm hiểu về bất kỳ chủ đề nào, hãy liên hệ với Wikicabinet bằng cách bình luận ở phía dưới nhé.
Nhận xét
Đăng nhận xét