Sân bay ùn ứ, nhiều khách suýt lỡ chuyến bay vì thiếu khai báo y tế

 TTO - Nhiều khách cao tuổi không có điện thoại thông minh nên không thể thực hiện yêu cầu khai báo y tế điện tử trước khi lên máy bay. Các hãng khuyến cáo gì để tránh ùn tắc, lỡ chuyến bay?

Tôi dùng điện thoại "cục gạch", giờ bắt khai báo y tế online thì tôi không biết làm cách nào. Cô an ninh bảo tôi quay ra quầy đại diện hãng để nhờ khai hộ rồi nhanh quay lại cho kịp chuyến bay. Tại sao sân bay không linh động cho hành khách khai báo y tế bằng giấy, đỡ phải lúng túng hơn.

Bà Phạm Thị Huyền (54 tuổi, quê Đà Nẵng)

Cục Hàng không Việt Nam yêu cầu tất cả hành khách phải khai báo y tế điện tử khi qua điểm kiểm tra soi chiếu an ninh tại các sân bay. Ngoài lý do lượng khách hiện đông hơn, nhiều hành khách quên khai báo y tế nên bị chặn lại khi qua điểm soi chiếu an ninh khiến tình trạng chen chúc, xếp hàng dài chờ 30 phút hoặc 1 tiếng mới hoàn tất thủ tục. Do vậy, một số người đã bị trễ chuyến bay.

Nhiều hành khách cho rằng cần đơn giản thủ tục hoặc điều chỉnh linh động các khâu kiểm tra khai báo y tế và không nhất thiết ở khâu kiểm tra an ninh, để tránh việc ùn ứ trong đợt cao điểm lễ và hè sắp tới.

Lóng ngóng khai y tế

Dù chưa đến lễ 30-4, 1-5 và dịp hè nhưng hình ảnh hàng trăm người xếp hàng dài chờ, chen chúc đến lượt qua khâu kiểm tra an ninh ở sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM) vào cuối tuần qua khiến nhiều người ngao ngán.

Việc xếp hàng chờ ở khâu kiểm tra an ninh vốn chưa bao giờ thông thoáng đối với các sân bay lớn như Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Đà Nẵng... nhưng nay dồn thêm áp lực kiểm tra khai báo y tế khiến tình trạng kẹt trở nên trầm trọng hơn.

Qua thời gian triển khai, các hãng bay thừa nhận không phải đa số khách hàng biết đến thủ tục khai báo y tế, đặc biệt với người lớn tuổi khá lóng ngóng về khâu này. Bà Phạm Thị Huyền (54 tuổi, quê Đà Nẵng) cho biết suýt lỡ chuyến Đà Nẵng - TP.HCM cuối tuần qua do chưa khai báo y tế. Bà kể khi trình căn cước và thẻ lên máy bay thì bên an ninh hỏi mã khai báo y tế, may là bà còn kịp chút thời gian để quay lại quầy của hãng bay để làm thủ tục.

Một số hành khách khác lại phản ánh việc gặp khó khăn khi khai báo y tế online. Theo anh Nguyễn Thanh Tài (ngụ Q.Phú Nhuận, TP.HCM), trong mục điền thông tin phải có số hiệu chuyến bay và số ghế. Đối với các sân bay ở tỉnh không có check-in online, khách muốn thực hiện khai báo cũng không được vì thiếu số ghế. Do đó, hành khách phải đến làm thủ tục trực tiếp ở sân bay để có số ghế nhằm điền đầy đủ vào trong tờ khai. Chưa kể có thời điểm phải nhập đi, nhập lại thông tin 2-3 lần, đến mã xác nhận thì bị lỗi nên khá tốn thời gian ở khâu này.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, website của các hãng bay đã chèn đường dẫn khuyến cáo làm tờ khai y tế trước chuyến bay đối với khách hàng khi làm thủ tục online. Những mục bắt buộc như họ tên, địa chỉ, số điện thoại và số hiệu chuyến bay, nhưng số ghế không phải trường hợp bắt buộc. Do đó, khách hàng vẫn hoàn tất được tờ khai y tế online mà không nhất thiết phải điền số ghế.

Tìm cách giảm ùn tắc khâu an ninh

Lãnh đạo các sân bay cũng thừa nhận hành khách có bị lúng túng trong việc khai báo y tế điện tử. Tuy nhiên, quy định bắt buộc đảm bảo 100% khách phải khai báo y tế trước khi qua khâu kiểm tra an ninh khiến nơi này dễ bị ùn tắc nhất. Dễ hình dung nếu không có thay đổi thì vào giai đoạn cao điểm lễ và du lịch hè sẽ có hành khách lỡ chuyến bay.

Giải thích về tình trạng khách hàng ùn ứ ở khâu an ninh vừa qua, đại diện Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất cho biết lượng khách trong vài ngày nay tăng cao hơn so với thời điểm sau tết và do yêu cầu khai báo y tế dẫn tới kéo dài thời gian. Theo vị này, hãng bay đã tăng cường nhân viên kiểm tra tờ khai ngay lối lên khu soi chiếu, nên số người chưa hoàn thành lọt vào đến khâu soi chiếu là không nhiều. Chưa kể đa số hành khách đi máy bay làm thủ tục check-in online cũng đã được khuyến cáo khai báo y tế trực tuyến.

Ông Nguyễn Minh Đông - giám đốc Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc - cho biết sân bay này áp dụng chặt chẽ việc kiểm tra khai báo y tế của hành khách. Với những thời điểm khách đông, nhiều người quên hoặc lúng túng trong việc khai báo, ông Đông cho biết sẽ tăng cường nhân viên hỗ trợ. Trước mắt, sân bay này sẽ lập một bàn hỗ trợ trước cửa vào nhà ga để nhắc nhở hành khách khai báo y tế. Trong trường hợp quá đông khách, sân bay sẽ phát tờ khai bằng giấy, sau đó nhân viên sân bay sẽ nhập liệu lại lên hệ thống. Điều này sẽ giảm áp lực đối với khách hàng, đặc biệt là người không rành sử dụng thiết bị công nghệ hoặc người lớn tuổi.

Ông Phạm Ngọc Sáu - giám đốc Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn - cho rằng ngoài việc tuyên truyền khách hàng chủ động khai báo y tế, các hãng và sân bay cũng bố trí người hỗ trợ kiểm tra quy trình này ở khâu làm thủ tục chứ không nhất thiết phải là khâu an ninh, thậm chí có thể soát lại trước khi ra cửa máy bay.

Đại diện Vietnam Airlines khẳng định việc khai báo y tế là trách nhiệm của hành khách, nếu khách không tuân thủ sẽ bị từ chối bay. Để tránh khỏi trường hợp lỡ chuyến, nhất là trong dịp cao điểm sắp tới, hãng hàng không này khuyến cáo hành khách chủ động lịch trình để có mặt tại sân bay trước giờ khởi hành ít nhất 2 tiếng, thực hiện ngay việc khai báo điện tử và di chuyển đến khu vực kiểm tra an ninh ngay sau khi đã hoàn thành thủ tục check-in.

Khi thực hiện soi chiếu an ninh, hành khách lưu ý chuẩn bị sẵn giấy tờ tùy thân và thẻ lên máy bay, cất toàn bộ vật dụng cá nhân như đồng hồ, vòng đeo tay, chìa khóa... vào balô, túi xách tay trước khi vào soi chiếu và lấy lại hành lý ngay để giải tỏa máy soi. Trường hợp chuyến bay sắp đến giờ khởi hành nhưng chưa được soi chiếu, hành khách liên hệ ngay nhân viên hàng không có mặt tại khu vực kiểm tra an ninh để được hỗ trợ ưu tiên soi chiếu.

"Nếu nhận thấy chuyến bay sắp đến giờ khởi hành nhưng chưa được soi chiếu, hành khách cần liên hệ ngay nhân viên hàng không tại khu vực kiểm tra an ninh để được hỗ trợ" - đại diện Vietnam Airlines nói.

Không cần nhập số ghế trong tờ khai y tế

Theo tìm hiểu của chúng tôi, website của các hãng bay Vietnam Airlines, Vietjet, Bamboo Airways, Pacific Airlines đã chèn đường dẫn khuyến cáo làm tờ khai y tế trước chuyến bay đối với hành khách khi làm thủ tục check-in online. Trong mục bắt buộc như họ tên, địa chỉ, số điện thoại và số hiệu chuyến bay, nhưng số ghế không phải trường hợp bắt buộc. Do đó, hành khách vẫn hoàn tất được tờ khai y tế online mà không nhất thiết phải điền số ghế trên chuyến bay.

Việc thực hiện khai báo y tế trong vòng 24 giờ trước giờ khởi hành dự kiến, hành khách sử dụng hình thức trực tuyến tại website https://tokhaiyte.vn hoặc trên ứng dụng Tờ khai y tế (Vietnam Health Declaration) tại mục Khai di chuyển nội địa.

Sau khi điền thông tin cụ thể, hành khách in/chụp lại mã QR code kết quả để nhân viên an ninh hoặc hãng bay kiểm tra.